Ferdinand van Dieten nodigt Joseph Semah uit als gast,
The Doubling of the House


Laatste bouwfase van het project  Lezing van een wandelende christen  Selection of works < >

Joseph Semah, Read Full Text, 1982, school card ‘Palestina in de tijd van de Bijbel’, ink, thread, 193 x 78 cm 23 februari tot 29 maart 2008
Opening en slotfase van de performance, 23 februari, 17 tot 19 uur

Press release

Persbericht

Met de proliferatie van hedendaagse musea en biënnales van Sjanghai tot Dakar en Dubai schijnt de globalisering van de (westerse) beeldende kunst definitief en probleemloos te zijn. Maar is de betekenis en inhoud van de kunst bij voorbaat zo universalistisch dat zij los van haar oorspronkelijke (con-)tekst kan bestaan?
De jezuďeten moesten hoogst merkwaardige re-interpretaties gebruiken om aan een Chinese Bijbelvertaling te komen. Voor filosofische vertalingen naar andere culturen toe moeten steeds heel nieuwe taalconstructies gecreëerd worden. Waarom geloven wij dat onze nationale held Benedictus de Spinoza buiten de christelijk Latijnse gebieden ‘leesbaar' is? Weten wij wat de impact is van de vertaling van Spinoza’s Tractatus theologico-politicus (1670) in het Hebreeuws, Maamar Teology Medini (1961) en het Arabisch (1971)?

Is het universaliteitsprobleem bij het beeldende kunstwerk anders? Is het kunstwerk niet juist – in zijn gekozen vorm t.o.v. voorafgaande beelden, in zijn verbondenheid met het materiële zintuiglijke bestaan – nog meer verbonden met de oorspronkelijke ‘teksten’? Teksten waarin wij ons bestaan – het gemaakt worden, het zonder de ander niet kunnen voortleven en het dood gaan – uitdrukken en beleven. En als het kunstwerk zo afhangt van haar oorspronkelijke (con-)tekst, hoe dan om te gaan met dat werk dat om verstaan te worden een vreemde tekst met zich meebrengt?

Joseph Semah, Read Full Text, 1982, schoolkaart ‘Palestina in de tijd van de Bijbel’, inkt, garen, 193 x 78 cm

Gast in de christelijke eredienst, degene met wie je het brood deelt, kan alleen de medegelovige zijn, voor de anderen is alleen de dienst van het woord toegankelijk. In de seculiere liberale vorm deelt men met de gast alleen dezelfde regels, de wettekst van het sociaal contract, en daarbij spelen de talen van het (lichamelijke) bestaan geen rol. De ‘gast’ is een medecontractant, over de rest doet men er het zwijgen toe. In de Hebreeuwse taal is de gastvrijheid (Hasbarat Paniem) een bescherming die men biedt aan een vreemdeling, die echter altijd een vreemde blijft.

Ferdinand van Dieten nodigt Joseph Semah als gast uit voor een project waarin The Doubling of the House centraal staat. In het huis van de galerie worden twee identieke huizen gemetseld, een in de entree, een op de etage daarboven. Deze installatie verbeeldt onder andere het Jeruzalem van boven en het Jeruzalem van beneden. Deze uitdrukking werd in de geschriften over Hechaloth en Merkavah (Sifrut, Ha-Hechalot, Ve-Hamerkavah) ingevoerd om het vertrouwen in Gods wijsheid aan te geven ondanks dat de tempel van koning Salomon voor de eerste maal vernietigbaar was gebleken.
In het huis beneden leest Joseph Semah de gehele Hebreeuwse vertaling van het Theologisch-Politiek Traktaat van Spinoza voor.

Joseph Semah nodigt de tweede gast Mohamed Sabet uit. Deze – door Semah gekozen – gast is een reflectie op de eerste, de jood als ‘eeuwige’ gast van het christendom. De tweede gast zal uit de Arabische versie van Spinoza’s vertoog voorlezen. Tijdens dit simultane lezen in Arabisch en Hebreeuws in de stad van Spinoza worden de personen door Joseph Semah rug aan rug gesitueerd in het huis van beneden en dat van boven. Hij plaatst hiermee het lezen in het perspectief van een traditie van vertrouwen in een ontmoeting met een vreemde / de tekst van de ander.

Dit laatste klinkt moreel heel mooi en wij vinden het daardoor graag evident. Alles in de kunst van deze tijd wijst eerder op het tegendeel. Óf men ‘vergeet’ dat de gast ‘vreemd’ is en in andere teksten leeft en denkt. Óf men verwijlt in de melancholie van het verval van ‘zijn huis’, zoals Anselm Kiefer, die in slordige titels de joodse traditie koppelt aan zijn oeuvre vol melancholie over het noodlot waardoor ‘men’ en vooral Duitsland verliezer is, een destructie zonder subject, een verleden zonder toekomst. Hij verbergt de vollédige oorspronkelijke tekst waar zijn werk uit put.

Bij Joseph Semah is Read Full Text, de titel van een van zijn werken (klik hier voor video) juist programmatisch voor zijn hele oeuvre.

Op 23 februari leest Joseph Semah vanaf 11 uur Baruch Spinoza: Maamar Teologi Medini (Tractatus Theologico-Politicus) voor, zittend in het gemetselde huis in de galerie. Om 17 uur zal de tweede gast, Mohamed Sabet, uit de Arabische versie lezen in het tweede huis. Paul Groot verzorgt de stem in het Latijn. Deze performance is live via www.dieten.eu te volgen.

Ferdinand van Dieten